متن کامل زندگی نامه آیت الله حاج‌شیخ‌محمدباقرعرفانی

آیت الله حاج‌شیخ‌محمدباقرعرفانی فرزند مرحوم آخوند ملاعبدالمجید هادوی بیهودی بودند که در سال ۱۲۸۹هجری شمسی در روستای بیهود از توابع قاین بدنیا آمدند. از شش‌سالگی وارد مکتب‌خانه روستا شدند و علاوه بر فراگیری قرآن و سایر درس‌های مکتب‌خانه، از محضر پدر و دیگر علمای محل فراگیری دروس حوزوی را آغاز کردند. ایشان در همان سنین کودکی با هوش و استعداد و نبوغ خاصی که داشتند دروس مقدماتی حوزه را از جمله، شرح امثله، هدایه و دیگر علوم  مقدماتی ادبیات عرب را در محضر علمای محل به خوبی فراگرفتند. در آن زمان در بیهود که سابقه‌ای درخشان در دیانت و علم و اجتهاد داشت و در کنار شهرهای بیرجند و قاین از مرجعیت علمی، دینی و فرهنگی

در بین مردم منطقه قاینات برخوردار بود، حوزه‌ی علمیه‌ای دایر بود که اساتید آن علما و مجتهدینی بودند که توفیق تحصیل کسب‌علم و فضیلت در حوزه‌های علمیه بزرگ آن دوران از جمله مشهد و به خصوص نجف اشرف داشتند.

ایشان در اَوان نوجوانی در حالی که هنوز کمتر از یک دهه از زندگی را پشت سر نگذاشته بودند برای ادامه تحصیل و کسب‌علوم دینی به حوزه علمیه قاین که در آن زمان از حوزه‌های علمیه دائر و پر‌افتخار در منطقه خراسان بود، هجرت کردند. حضور ایشان در حوزه علمیه قاین ۱۰ سال به طول انجامید. ایشان در این مدت از محضر اساتید بزرگ این حوزه چون حضرت آیت الله سیدحسین‌امام(فقیه) از علمای برجسته و نامدار قاین، مرحوم قاضی، مرحوم سیدعلی‌آیتی، مرحوم قهستانی و مرحوم آخوندملامحمدی و دیگر اساتید آن

دیار دروس قوانین، لمعتین، رسائل، مکاسب، ، کفایه و دیگر دروس حوزوی را به خوبی آموختند. از جمله اشتغالات درسی ایشان در حوزه علمیه قاین تدریس آموخته‌های علمی بود که ایشان پس از کسب‌علم در محضر اساتید و مطالعه و مباحثه، به تدریس همان درس‌ها می‌پرداختند. ایشان در این باره می‌فرمودند: در سال‌های آخری که در قاین بودم بیشتر وقت‌هایم به تدریس کفایه می‌گذشت و روزی بیشتر از دَه بار برای طلبه‌ها جلسه تدریس کفایه و سایر درس‌ها را داشتم.

ایشان در مدت زندگی در بیهود و قاین با تلاش و مجاهدت علمی محضی که داشتند، توانسته بودند مشکل‌ترین مسایل و مباحث علمی و حوزوی را تا این مقطع به خوبی فرا گرفته و به مانند مسایل بدیهی نزد خود داشته باشند. به طوری که حتی در آخرین روزهای حیات مبارک‌شان عبارات کتب ادبیات عرب، فقه و اصول و سایر علومی که در آن دوران فراگرفته بودند، به خاطر آورده و بازخوانی می‌کردند. با اینکه دیگر پس از مراجعت از نجف و بازگشت به ایران از حوزه درس و بحث علمی دور شده بودند، و این چیزی نبود جز سیره‌ی خاص علمی که ایشان در هنگامه‌ی طلب علم داشتند.

حضرت آیت الله عرفانی پس از اقامتی ۱۰ ساله در حوزه علمیه قاین با کوله‌باری از فضایل و کمالات علمی برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شدند و در قم در مدرسه علمیه حاج ملامحمد صادق که اکنون در یکی از کوچه‌های خیابان انقلاب قم قرار دارد، حجره گرفته و ساکن شدند. ایشان در قم از درس حضرات آیات: حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه‌علمیه‌قم، مرحوم حاج‌شیخ‌محمدعلی‌کربلایی از شاگردان مرحوم آخوندخراسانی، مرحوم سیدمحمدتقی خوانساری، مرحوم حجت کوه‌کمره‌ای و حضرت امام

خمینی(ره) و دیگر اساتید به نام این حوزه در علوم مختلف از فقه و اصول و حکمت و سایر علوم متداول آن‌ حوزه کسب فیض نمودند و در این زمان از برخی علمای قم اجازات اجتهاد علمی دریافت کردند.

ایشان چهار سال در حوزه علمیه قم اشتغال به درس بحث داشتند و در این مدت به علت درخشیدن در مباحث علمی، مورد توجه بزرگان علمای قم همچون مرحوم حائری یزدی و مرحوم آیت الله گلپایگانی که در آن زمان از اساتید بزرگ حوزه بودند و دیگر بزرگان حوزه قرار گرفتند.

در آن سال‌ها به علت گرم بودن تابستان در قم، در این ایام به اصفهان مسافرت می‌کردند و از محضر اساتید و علمای اصفهان نیز بهره می‌بردند. سرانجام پس از چهار سال زندگی پربرکت در جوار کریمه اهلبیت(ع) حضرت فاطمه معصومه(س) آهنگ هجرت به نجف و زندگی و  در کنار حرم امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) و کسب فیض از محضر علما و بزرگان و حوزه آن سامان نمودند.

ایشان درباره عزیمت به نجف می‌فرمودند: پس از چهار سال که در قم بودیم زمانی محضر استادمان مرحوم حاج شیخ‌عبدالکریم‌حایری ‌یزدی رسیدیم و از ایشان درخواست استخاره نمودیم، ایشان استخاره گرفتند و فرمودند: استخاره خوب است و صحبت‌هایی کردند و در پایان پرسیدند که استخاره برای چه بود؟ گفتم: برای رفتن به نجف! فرمودند: اگر می‌دانستم برای این امر استخاره می‌خواهی برایت استخاره نمی‌کردم تا در قم بمانی. به هر حال با قم خداحافظی کرده و راهی نجف شدیم.